نحوه کاشت، رشد و برداشت سیر

کاشت سیر 

سیر گیاهی تک لپه، علفی، چند ساله و متعلق به تیره لاله است. این گیاه بومی آسیای جنوبی، آسیای مرکزی و شمال شرقی ایران است.و امروزه حدود 80% کل نیاز دنیا را چین تأمین می‌کند. در این مقاله به طور کامل نحوه کاشت، رشد و برداشت سیر را توضیح داده ایم.

این گل بدبو علاوه بر داشتن طعمی قوی و کاربردهای فراوان در آشپزی، به عنوان یک دافع حشرات در باغ نیز عمل می کند و قرن هاست که به عنوان یک درمان خانگی از آن استفاده می شود.

کاشت سیر ، معمولاً در پاییز انجام می شود. سیر به جز آبیاری در دوره های خشک و وجین منظم ، به نگهداری کمی نیاز دارد.

این گیاه در آفتاب کامل بهترین عملکرد را دارد، بنابراین مکانی را برای کاشت انتخاب کنید که 6 تا 8 ساعت نور خورشید در روز دریافت کند. چند هفته یا بیشتر قبل از کاشت، خاک را با مخلوط کردن کمپوست سالم یا کودهای آلی آماده کنید.

اگر خاک باغ شما زهکشی ضعیفی دارد یا خاک رس بالایی دارد، در بسترهای مالچ شده بکارید.

زمان کاشت سیر

سیر بیشتر در پاییز (بین اواخر شهریور تا آذرماه ) کاشته می شود. در مناطقی که یخبندان سختی دارند، 6 تا 8 هفته قبل از اولین تاریخ یخبندان پاییزی، قبل از یخ زدن زمین، حبه های سیر را بکارید.

سیر بهترین عملکرد را دارد اگر بتواند یک دوره “خوابی” در هوای سردتر را تجربه کند – حداقل 4 درجه سانتیگراد – که 4 تا 8 هفته طول می کشد. با کاشت پیازهای سیر در پاییز، آنها زمان دارند تا قبل از کاهش دما ویا یخ زدن زمین، ریشه‌های سالم خود را توسعه دهند، اما زمان کافی برای رشد سیر را ندارند. سپس، در اوایل بهار، پیازها از خواب خود “بیدار می شوند” و به سرعت شروع به تولید شاخ و برگ و به دنبال آن پیاز می کنند، قبل از اینکه سخت ترین گرمای تابستان رشد آنها را متوقف کند.

در آب و هوای معتدل، می‌توانید حبه‌های سیر را در اواخر بهمن یا اسفند بکارید، اما سیرهای حاصل، زیاد بزرگ نخواهند بود. با این حال، هنوز هم می توانید در طول تابستان از برداشت سیر لذت ببرید. اگر در بهار کاشت می کنید، تا زمانی که خاک قابل کشت شود و به راحتی شخم زده شود، صبرکنید.

آب و هوای مناسب برای کاشت سیر

سیر  برای رشد به دمای خنک نیاز دارد و دمای مورد نیاز آن بین ۹ تا ۲۸ درجه سانتی‌گراد است. نیاز اساسی گیاه سیر این است که برای رشد به یک دوره سرما و برای تکثیر به یک دوره گرما و نور نیاز دارد.

سیر گیاهی روز بلند می‌باشد که برای تکثیر یعنی تشکیل غده به حدود پانزده ساعت دوره نوری نیاز دارد. زمان کاشت سیر به گونه‌ای است که دوره رشد رویشی آن در فصولی است که طول روز کوتاه است یعنی در فصل‌های پاییز و زمستان رشد می‌کند.

اما فاز رویشی این گیاه در بهار که طول روز بلند است رخ می‌دهد و تشکیل غده در شرایط روز بلند می‌باشد.

در نتیجه سیر برای رشد رویشی به دمای سرد و برای تشکیل غده به گرما نیاز دارد.

سیر به رطوبت زیاد حساس است زیرا رطوبت زیاد منجر به پوسیدگی آن می‌شود. از این رو باید در خاک‌های سبک کاشته شود.

آبیاری

سیر را در فصل های خشک، در بهار و اوایل تابستان آبیاری کنید تا اندازه پیازها بزرگتر شود. با این حال، هنگامی که پیاز ها بزرگ و خوب شکل گرفتند، آبیاری نکنید، زیرا این امر می تواند باعث پوسیدگی شود. زرد شدن شاخ و برگ نشانه آن است که پیازها به این مرحله از بلوغ رسیده اند. سعی کنید از آبیاری بیش از حد خودداری کنید، زیرا می تواند بیماری های قارچی را تشویق کند.

علف های هرز

گیاه سیر به آفتاب کامل نیاز دارد، بنابراین علف های هرز را دور نگه دارید تا مطمئن شوید که برروی گیاهان سایه نمی اندازند. وجین علف های هرز بهتر است با دست انجام شود، زیرا بیل زدن به پیازهای در حال رشد آسیب می رساند. برای جلوگیری از رشد علف‌های هرز ، کاشت را از طریق ورقه‌های پلاستیکی سیاه یا غشای مهارکننده علف‌های هرز انجام دهید.

تناوب کاشت سیر

سیر را می توان با گیاهانی وجینی به تناوب کشت کرد. در کاشت پاییزه بهتر است با سیب زمینی به تناوب کشت شود. از آنجا که بسیاری از آفات بیماری های سیر با سایر گیاهان پیازدار مشترک است، لذا تناوب کاشت سیر با این گیاهان مناسب نمی باشد. چرا که سبب گسترش افات و بیماری های مشترک بین آنها می شود. سیر را می توان دو سال در یک زمین کشت کرد.

مواد و عناصر غذایی مورد نیاز

سیر به کودهای آلی بسیار حساس است. از این رو توصیه می شود این کودها در اختیار گیاهانی که به تناوب با سیر کشت می شوند قرار گیرد. سیر در طول دوره رویش به مواد و عناصر غذایی زیادی نیاز دارد . لذا پس از برداشت سیر زمین تهی از مواد غذایی خواهد بود. این گیاه در طول رویش به مقادیر زیادی پتاس و فسفر نیازمند است. توصیۀ کودی برای گیاه سیر باید براساس آزمایش خاک و گیاه صورت گیرد. ترکیب های حاوی گوگرد نقش عمده ای بر رشد، نمو، عملکرد پیاز و بهبود کیفیت مواد مؤثره آن (که بر پایه ترکیب های گوگردی استوار است) دارد.

برای این منظور می توانید از کودهای گوگردی ، کود سوپر فسفات ساده ، پتاس گرانوله و یا کودهای کامل NPK استفاده کنید.

خاک مناسب برای کاشت سیر

خاک مناسب برای کاشت سیر خاکی است که بافت آن سبک، لومی ـ شنی باشد و به طور کامل و خوب زهکشی شده باشد.  باید از کاشت سیر در خاک‌های رسی پرهیز کرد زیرا خاک رسی هم رطوبت زیادی را در خود حفظ می‌کند که موجب پوسیدگی آن می‌شود و هم این که غده‌ها در این خاک به خوبی تشکیل نمی‌شوند و یا بد شکل می‌شوند.

همچنین قبل از کاشت سیر باید زمین به خوبی شخم زده شده باشد تا خاک نرم شود و منافذ آن بیشتر گردد. به علاوه باید علف‌های هرز را از منطقه حذف کرد زیرا سیر توان رقابتی بالایی ندارد و رشد آن مختل می‌شود.

PH مناسب خاک برای کاشت سیر ۵/۵ تا ۷ می‌باشد.

نحوه کاشت سیر

قبل از کاشت، هر گونه علف های هرز و یا بقایای گیاهان سال قبل را از زمین خارج کنید، سپس ساختار خاک، حفظ رطوبت و سطح مواد مغذی را با اضافه کردن کود و مواد آلی بهبود بخشید.

سوخک ها (پیازها) را با دقت به بخش های جداگانه تقسیم کنید. مراقب باشید که آنها را درست به سمت بالا بکارید، به طوری که صفحه صاف به سمت پایین و انتهای نوک تیز به سمت بالا باشد.

سوخک ها را 10 سانتی متر از هم فاصله دهید و نوک آن را 3 سانتی متر زیر سطح خاک قرار دهید. در خاک سبک، کاشت عمیق‌تر می‌تواند پیازهای بزرگ‌تری تولید کند. فاصله ردیف‌ها باید بین ۲۵ تا ۳۰ سانتی‌متر باشد. فاصله بین ردیف‌ها کنترل علف‌های هرز را راحت‌تر می‌کند.

بذر مناسب برای کاشت سیر

بذری که برای کاشت سیر استفاده می‌شود همان سیرچه است که باید از کیفیت و مرغوبیت بالایی برخوردار باشد زیرا میزان برداشت و کیفیت محصولات به دست آمده کاملا تابع بذری است که کاشته می‌شود.

سیرچه‌های که به عنوان بذر انتخاب می‌شوند باید سایز متوسطی داشته باشند. سایز‌های بزرگ و کوچک حداکثر عملکرد و بازدهی را ندارند.

سیرچه‌ها تا هنگام کاشت نیاید از یکدیگر جدا شوند زیرا رطوبت آن‌ها از دست می‌رود و پوک و توخالی می‌گردند. اما در هنگام کشت باید از یکدیگر جدا شوند و با فاصله کاشته شوند.

از کاشت سیر‌چه‌ها با بافت تازه و جوانه زده خودداری کنید.

برداشت سیر

سیر تقریبا در ابتدای تابستان یعنی اوایل تیر ماه به رسیدگی و بلوغ می‌رسد. زرد شدن برگ‌ها پایینی و ریزش آن‌ها در حالی که برخی از برگ‌ها سبز و شاداب هستند، نشانه بلوغ سیر است و به معنی این است که وقت برداشت سیر رسیده است.