اقدامات مهم باغات و مزارع در تابستان
با توجه به اينکه تابستان فصل رويش گياهان است و نیز با توجه به کم آبی و هوای گرم ، جهت جلوگیری از گرمازدگی و خشکسالی در باغات و مزارع چه اقداماتی را می توان انجام داد؟
در این مقاله 15 اقدام مهم که می توان جهت جلوگیری از شرایط خشکسالی و کم آبی در فصل تابستان در باغات و مزارع انجام داد را بیان نموده ایم:
1 . انتقال زمان آبیاری به ساعات اولیه صبح یا هنگام غروب:
بهترین زمان برای آبیاری درختان در تابستان صبح زود می باشد. ساعات ۵ و ۶ صبح زمان مناسبی است زیرا آب روی شاخ و برگ به سرعت خشک می شود و از ابتلای درخت به قارچها جلوگیری می کند.
این در حالیست که در طول یک بعد از ظهر تابستان، می توان تا نیمی از آب را به دلیل تبخیر از دست داد. زمین و هوا هر دو در صبح خنک ترند و این به معنای تبخیر کمتر نسبت به آبیاری در گرمای زیاد است. بنابراین آبیاری درختان در اوایل صبح بهتر است زیرا حداکثر مقدار آب به جای تبخیر، به ریشه ها راه پیدا می کند.
2. استفاده از کودهای پتاسیم که نقش مهمی در افزایش مقاومت گیاه به خشکی و کم آبی دارند:
عنصر پتاسیم باعث تقویت عملیات فتوسنتز و رسیدن بهتر مواد مغذی به گیاهان می شود. مزایای استفاده از کود پتاس گرانوله 20% عبارت است از:
- باعث جلوگیری از پژمردگی گیاهان می شود.
- ساقه ها و ریشه گیاهان را تقویت می کند و باعث رشد ریشه ها می شود.
- از گیاهان در برابر گرما و حرارت زیاد محافظت می کند. و باعث جلوگیری از سوختگی برگ و میوه های آن ها می شود.
- باعث بالا رفتن مقاومت گیاهان در برابر حشرات و آفات گیاهی می شود.
- سبب فعال سازی آنزیم های گیاهان برای رسیدن هر چه بهتر آب به اندام های آن ها می شود.
- باعث بالا رفتن مقاومت گیاه در برابر شرایط خشکسالی و خشکی هوا می شود.
3. تنک کردن میوه هاو در شرایط بحرانی حذف کامل میوه ( مخصوصا سیب درختی ):
در شرایط خشکسالی حفظ درخت مهمتر از محصول آن می باشد لذا با توجه به میزان کمبود آب می توان نسبت به تنک کردن میوه و یا حذف کامل میوه درختان در مواجه با کم آبی اقدام شود .
4. استفاده از سیستم آبیاری قطره ای و زیرسطحی به جای آبیاری غرقابی:
درحالیکه روشهای آبیاری غرقابی باعث هدررفت آب می شوند، استفاده از سیستم آبیاری قطره ای موجب کاهش میزان شسته شدن زمین و اتلاف کود و مواد مغذی می گردد.
در آبیاری زیر سطحی نیز آب به کمک لوله ها یا نوارهای قطره ای که در زیر سطح زمین داخل خاک گذاشته می شوند ، به ریشه گیاه می‌رسد. به همین دلیل گیاهان رشد بهتری خواهند داشت.
5. مبارزه با علفهای هرز
- اصلاح روش کوددهی و خاکورزی برای مبارزه با علف های هرز
پاشیدن کود روی سطح خاک یا به اصطلاح رویه پاشی کود باعث زیاد شدن علف های هرز می شود. بنابراین سعی کنید در باغات کود را به صورت چالکود مصرف کنید.
- کاشت گیاهان پوششی برای مبارزه با علف های هرز در باغات مرکبات
- استفاده از مالچ برای مبارزه با علف های هرز
6. استفاده از پوششهایی مانند کاه و کلش ، پلاستیک و.. در بین ردیفها و در کف باغات برای جلوگیری از تبخیر
7. انتقال آب از داخل لوله های پلاستیکی یکساله به جای جوی خاکی و کانال سیمانی و حتی الامکان استفاده از پلاستیک در کف جوی های آب
8. تغییر دور آبیاری و عادت دادن ریشه به کم آبی برای آمادگی در شرایط بحرانی (مثلا دور آبیاری اول 10 روز ، دور بعدی 11 روز ، دور بعدی 12 روز)
9. شخم سطحی پس از هر آبیاری جهت فشرده شدن خاک و کاهش تبخیر از سطح زمین
10. پخش کردن کود آلی پوسیده کم ازت در محل آبگیر درختان و مخلوط کردن آن تا عمق ریشه
11. استفاده از مواد جذب کننده رطوبت مانند پرلیت در سطح آبگیر درختان
12. استفاده از ارقام پاییزه به جای تابستانه ( در محصولاتی که امکان دارد) و یا جابجا کردن تاریخ کاشت در مناطقی که امکان کشت در پاییز وزمستان وجود دارد.
13. حذف درختان مسن و کم بارده و بیمار و جایگزینی آن با نهال های بارده جوان
14. ایجاد استخر ذخیره آب و جمع آوری آب باران و برف و استفاده از آن در صورت کاهش حجم آب چاه ها
15. هرس سبز در فصول گرم سال و کوتاه کردن شاخه های طویل به منظور کاهش میزان نیاز آبی درخت
هدف هرس سبز یا تابستانه در باغداری ، فراهم کردن شرایط مساعد جهت حذف نرک ها ، پیشگیری از ضعیف شدن درخت و نیز کاهش میزان نیاز آبی می باشد. از بخش های مهمی که در هرس سبز باید به حذف کردن آن ها توجه نمود، پاجوش هایی هستند که در پیرامون تنه درخت یا ریشه و یا ساقه آن رشد نموده اند. حذف شاخه های تابستانی جدید قبل از اینکه به شکل چوبی شوند، نیتروژن محرک رشد را کاهش می‌دهد و باعث ذخیره پتاسیم در درخت می گردد و پتاسیم بیشتر به معنای باردهی و میوه بیشتر است.
چه زمانی هرس کنیم
هرس تابستانی زمانی که یک سوم پایین شاخه های جدید سفت و چوبی شده باشد ، انجام می پذیرد. به طور کلی، بهترین زمان برای هرس تابستانه، روزهای میانی تابستان است؛ چون در این زمان مواد غذایی و آلی به میزان کافی به بخش‌های مختلف درخت رسیده و ذخیره شده است.
نحوه هرس کردن
هرس تابستانی شامل بریدن شاخه های جدید است تا نور به میوه برسد.
شاخه های جدیدی که طول بیش از 20 سانتی متر (8 اینچ) از ساقه اصلی تا سه برگ بالای شاخه پایه رشد می کنند را هرس کنید. شاخه های جدیدی که کمتر از 20 سانتی متر طول دارند را هرس نکنید زیرا معمولاً به جوانه های میوه ختم می شوند.
هر گونه رشد عمودی و شدید را به طور کامل حذف کنید.
اگر رشد ثانویه پس از هرس تابستانی رخ داد، هر گونه رشد مجدد را تا یک برگ بیشتر از برش قبلی هرس کنید.