انواع روشهای کود دهی

انواع روش های کوددهی مزارع و باغات

آیا می دانید با دانستن انواع روشهای کود دهی در مزارع و باغات و بکارگیری صحیح و به موقع کود ها، می توان تا میزان قابل توجهی از اتلاف وقت و انرژی جلوگیری نمود.

روش کوددهی نقش مهمی در تغذیه گیاهان دارد. کود دهی باید به گونه ای باشد که عناصر مورد نیاز گیاه به شکل مناسب و در زمان مورد نظر در قالب یک برنامه کودی در اختیار گیاه قرار گیرد. عوامل مختلفی نظیر نوع کود و گونه ی گیاه، برانتخاب روش کود دهی تاثیر گذار است.

انواع روش های کود دهی به شرح زیر می باشد:

1. روش پخش سطحی:

در این روش، کود قبل از کاشت گیاه، به وسیله ی دست یا ماشین به طور یکنواخت در تمام سطح مزرعه پخش می شود. پس از پخش سطحی، کود از طریق شخم یا به وسیله دیسک سطحی با خاک مخلوط می شود. این روش کود دهی برای پخش کردن کودهای محلول در آب، از جمله کودهای نیتروژن به کار گرفته می شود. البته در خاک های قلیایی به ویژه در هوای گرم، احتمال هدر روی آمونیاک وجود دارد.

که در چنین شرایطی، پخش سطحی کود توصیه نمی شود. روش پخش سطحی برای کودهای دارای فسفر و پتاسیم، کارایی پایین تری دارد. البته این کودها در خاکهای رسی حرکت بسیار کندی دارند. بنابراین عناصر غذایی در زمان مناسب در اختیار ریشه ها قرار نمی گیرد.

استفاده از روش کود دهی سطحی، جهت تامین فسفر و پتاسیم مناسب نمی باشد. لازم به ذکر است که جذب این عناصر از طریق ریشه، تنها با استفاده از شخم یا دیسک عمیق امکانپذیر است. در کود دهی به روش سطحی میزان مصرف کود قابل توجه بوده و از نظر اقتصادی مقرون به صرفه نیست. معمولا این روش کود دهی، مواقعی استفاده می شود که بذر گیاه نیز پخش سطحی شود.

پخش کودها دو نوع است:

الف) پخش در زمان کشت (کود پایه)

هدف اصلی از پخش کودها در زمان کاشت، توزیع یکنواخت کود در کل مزرعه و مخلوط کردن آن با خاک است. پخش کودها به ویژه کودهای نیتروژن دار در محصولات تازه کشت شده مانند برنج وگندم، با هدف تامین نیتروژن برای گیاهان در حال رشد انجام می گیرد.

معایب روش پخش سطحی:

• مواد مغذی نمی توانند به طور کامل توسط ریشه گیاهان جذب شوند .
• باعث تحریک رشد علف های هرز در سراسر مزرعه می شود.

ب) روش نواری یا خطی :

در این روش کود شیمیایی، به شکل نوار در یک یا دو طرف ردیف بذور حدود دو تا پنج سانتیمتر عمیق تر از بذور قرار داده می شود. در روش نواری تثبیت کودهایی نظیر کودهای فسفاته، پتاسیم و کودهای دارای عناصر کم مصرف کاتیونی به ویژه در خاکهای با بافت ریز کاهش می یابد. در این روش در مقایسه با پخش سطحی کود، میزان مصرف کود و همچنین میزان رشد علف های هرز کاهش می یابد.

اگر فاصله ی کود با بذر گیاه کمتر از حد لازم باشد، احتمال سوختگی گیاهچه وجود دارد. بعلاوه با توجه به حجم محدود کود دهی شده در خاک، حجم کمتری از خاک، مورد استفاده ریشه قرار می گیرد. در نتیجه ریشه ها در اطراف ذرات کود گسترش می یابد. این روش بیشتر برای گیاهان ردیفی به کار گرفته می شود. در باغ ها نیز می توان از این روش به شکل خطی در کنار ردیف درختان و یا دورتا دور تنه ی درخت و یا در فاصله ی نصف تنه ی درخت تا سایه انداز درخت استفاده کرد.

2. چالکود زمستانه باغات :

روش چالکود باغات یکی دیگر از انواع روشهای کود دهی است. و بهترین روش استفاده از کودهای جامد در باغات می باشد.

در این روش ، در فصل پاییز و زمستان، چاله هایی در قسمت یک سوم انتهایی سایه انداز درخت حفر می شوند و آن ها را با کودهای دامی و شیمیایی پر می کنند. این عمل باعث می شود تا یک محیط ایده‌آل برای کود دهی ایجاد شود و ریشه ها در طول زمستان به آرامی مواد مغذی را جذب می کنند. در نتیجه در فصل بهار شاهد گلدهی و ثمره دهی درختان خواهیم بود. این عمل همچنین به رشد متعادل درخت کمک شایانی می‌کند.

3. محلول پاشی :

به پاشیدن محلول های کودی حاوی یک یا چند ماده مغذی بر روی شاخ و برگ گیاهان در حال رشد اشاره دارد. هنگامی که کود مایع در آب حل می شود و روی برگها اسپری می شود، چندین عنصر مغذی به راحتی توسط برگ ها جذب می شوند.

غلظت محلول اسپری باید کنترل شود، در غیر این صورت ممکن است به دلیل سوختن برگ ها آسیب جدی ایجاد شود. محلول پاشی برای استفاده از ریز مغذی ها مانند آهن، مس، بور، روی و منگنز موثر است. گاهی اوقات از حشره کش ها نیز همراه با کود استفاده می شود.

4. کود آبیاری :

به کاربرد کودهای محلول در آب از طریق آب آبیاری اشاره دارد. بنابراین مواد مغذی به صورت محلول به خاک منتقل می شوند. کودهای نیتروژن دار معمولاً از طریق آب آبیاری اعمال می شوند.

در روش کودآبیاری، عناصر غذایی بصورت یکنواخت در منطقه ی مرطوب ریشه در محلی که ریشه های فعال گسترش دارد، پخش می شود. این امر سبب افزایش کارایی کود دهی و کاهش مقدار کود مصرفی نیز می شود. کم شدن هزینه های تولید، کاهش آبشویی کود از ناحیه ریشه و در نتیجه کاهش آلودگی آبهای زیرزمینی از محاسن روش کودآبیاری می باشد. 

جهت اطلاع از انواع کودهای آبیاری می توانید به صفحه کودهای مایع آسان کود مراجعه نمایید.

اکنون با آگاهی از انواع روشهای کود دهی می توانید با توجه به شرایط باغ و مزرعه خود بهترین روش را انتخاب و استفاده نمایید.