کمبود مواد مغذی در گیاهان
اگر با وجود آماده سازی کافی خاک، آبیاری و مالچ پاشی، رشد گیاهان و بازدهی محصولات کاهش یابد ، ممکن است نشانه کمبود مواد مغذی باشد. برگ های زرد یا قرمز رنگ، کاهش رشد و گلدهی ضعیف همگی علائم شایع کمبود نیتروژن، فسفر یا پتاسیم هستند.
کمبود مواد مغذی چیست؟
کمبود مواد مغذی در خاک کشاورزی و باغات، منجر به علائم کمبود در گیاهان در حال رشد می شود. گیاهان همچنین می توانند در جایی که شرایط رشد نامناسب است و گیاهان قادر به رشد نیستند، دچار کمبود شوند.
برای رشد خوب، گیاهان به طیف وسیعی از مواد مغذی در مقادیر مختلف، بسته به نوع گیاه و مرحله رشد آن، نیاز دارند.
سه ماده مغذی اصلی گیاه که معمولا از طریق خاک جذب می شود، نیتروژن، فسفر و پتاسیم هستند. سایر مواد مغذی حیاتی خاک عبارتند از منیزیم، کلسیم و گوگرد. باغبانان و کشاورزان می توانند این مواد مغذی را با استفاده از کودهای شیمیایی یا کودهای آلی ، جهت تقویت رشد گیاه و بهبود گلدهی و باردهی، به خاک اضافه کنند.
میزان pH خاک (خاکهای اسیدی و یا قلیایی و آهکی)، شرایط خشکی و میزان آبیاری همگی می توانند جذب مواد مغذی خاک را برای گیاهان دشوار کنند.
کمبود مواد مغذی باعث علائمی مانند زرد شدن یا قهوه ای شدن برگ ها می شود که گاهی اوقات با الگوهای مشخصی همراه است. و ممکن است با توقف رشد و گلدهی یا میوه دهی ضعیف همراه باشد.
کمبود نیتروژن
علائم: گیاهان زرد دوکی یا برگ های زرد، گاهی اوقات با ته رنگ صورتی.
علت: نیتروژن باعث رشد و سرسبزی برگها می شود و کمبود آن باعث زرد شدن و توقف رشد می گردد. نیتروژن بسیار محلول است، بنابراین در باران های زمستانی به راحتی از خاک شسته می شود و در بهار، درست زمانی که گیاهان در حال رشد هستند، خاک با کمبود این عنصر مواجه می شود. کمبود نیتروژن یکی از علل شایع زردی برگها در فصل بهار است.
درمان:
در اواخر پاییز تا اواخر زمستان از مالچ پاشی استفاده کنید. مالچ لایه ای از مواد به ضخامت حداقل 5 سانتی متر (2 اینچ) است که روی سطح خاک اعمال می شود. مالچ برای محافظت در برابر سرما، کاهش از دست دادن آب در خاک و سرکوب علف های هرز استفاده می شود. و همچنین درصورتیکه همراه با مواد آلی استفاده گردد باعث بهبود رشد گیاه می شود.
در زمستان استفاده از کودهای کامل ماکرو 3-5-7 و کود کامل ماکرو 6-6-12 ، سولفات آمونیوم یا کود مرغی گرانوله یا کود مرغی پلیت بصورت چالکود در محل سایه انداز درختان توصیه می شود.
همچنین در خاکهای آهکی و قلیایی ، می توانید از کود اوره سولفات مایع جهت تامین ازت و گوگرد مورد نیاز گیاه و نیز کاهش سریع pH خاک و اصلاح آبهای شور، محلول پاشی کنید.
- کود سولفات آمونیوم کریستاله که معمولا این محصول به روش های کود آبیاری(همراه آب آبیاری)، به صورت سرک و یا در چالکود زمستانه مورد استفاده قرار می گیرد. در زمین هایی با خاک های آهکی برای اینکه تعصید آمونیاک در خاک کاهش یابد، بهتر است مصرف کود سولفات آمونیوم همراه آب آبیاری و یا مخلوط با خاک مصرف شود.
کمبود پتاسیم
علائم: رنگ های زرد یا بنفش با قهوه ای شدن لبه برگ و گلدهی یا میوه دهی ضعیف.
علت: عنصر پتاسیم برای کنترل جذب آب و فرآیندی که به گیاهان اجازه می دهد انرژی خورشید را مهار کنند (فتوسنتز) مورد نیاز است. پتاسیم باعث افزایش گلدهی، میوه دهی و مقاومت عمومی می شود. کمبود در خاک های سبک، شنی یا گچی که پتاسیم به راحتی شسته می شود، بیشتر است. در مقابل، خاک های رسی، پتاسیم را در ساختار خود نگه می دارند.
درمان: از کودهای پتاسیم بالا مانند سولفات پتاس استفاده کنید.
کمبود فسفر
علائم:
- رشد کند ، کوچک و نازک شدن برگها
- شاخ و برگ زرد مات
- کاهش گلدهی وکم شدن تشکیل بذر و میوه
علت: فسفر برای سلامت ریشه ها و رشد اندام هوایی مورد نیاز است. کمبود فسفر در خاک ، ممکن است در مناطقی با بارندگی زیاد و خاک رسی سنگین رخ دهد.
درمان:
- از کودهای حاوی فسفر ویا کود سوپر فسفات ساده استفاده کنید.
- ایجاد pH مناسب خاک (بین6 و7) :
شرایط خاک اسیدی می تواند دسترسی فسفر به گیاهان شما را کاهش دهد. کمبود فسفر معمولاً در خاک های جدید با مواد آلی کم و سطوح pH بالا بین 7.8 و 8.3 رخ می دهد. استفاده از موادآلی و هیومیک اسید باعث میشود فسفر با هیومیک اسید واکنش نشان دهد وجذب فسفر بیشتر شود. همچنین منیزیم جذب فسفر را افزایش میدهد.
کمبود منیزیم
علائم:
- زرد شدن بین رگبرگ‌های برگ
- گاهی با رنگ‌های قهوه‌ای مایل به قرمز
- ریزش زودرس برگ
- ابتدا در برگهای پایینی گیاه دیده می شود.
کمبود منیزیم معمولا در کلم ، ذرت ، خیار ، بادمجان ، خربزه ، فلفل ، سیب زمینی ، گوجه فرنگی ، نیشکر، چغندرقند، هندوانه ، موز ، مرکبات ، سیب و انگور رایج است.
علت: منیزیم مهمترین عامل سنتز پروتئین در گیاه و مهمترین عنصر تشکیل کلروفیل است. کمبود منیزیم در خاک بیشتر در خاک های سبک و شنی دیده می شود. استفاده بیش از حد از کودهای با پتاسیم بالا می تواند باعث کمبود منیزیم شود، زیرا گیاهان به جای منیزیم، پتاسیم را جذب می کنند.
درمان: می توانید از نمک اپسوم Epsom یا منیزیم سولفات، که نوعی نمک متشکل از گوگرد و منیزیم است، استفاده کنید. نمک پسوم را به میزان 20 گرم در هر لیتر آب ، دو یا سه بار در فواصل هر دو هفته یکبار روی برگها اسپری کنید .
کود سولفات منیزیم حاوی گوگرد و منیزیم است و برای گیاهانی مناسب است که هم‌زمان به هر دو این عناصر نیاز دارند. غالبا این کودها در آب حل می‌شوند و می‌توان آن را به صورت محلول پاشی نیز استفاده نمود.