کشت هیدروپونیک

کشت هیدروپونیک به معنی کاشت گیاهان در آب و املاح معدنی به جای خاک است.

با این شیوه از کشت می‌توان انواع سبزی و صیفی جات مانند خربزه، هندوانه، گوجه، خیار، کاهو، کلم، فلفل، توت فرنگی، لوبیا سبز، چغندر و … را به عمل آورد.

حتی با روش آب کشت می‌توان انواع گل زینتی و یا گیاهان علوفه‌ای مصرف دام را نیز تولید کرد.

صرف نظر از نوع سیستم، اصل اساسی پشت هر طراحی سیستم هیدروپونیک این است که یک محلول آبی متشکل از مقدار مناسبی از تمام مواد مغذی ضروری مورد نیاز برای رشد بهینه گیاه به گیاهان عرضه شود. این امر با استفاده از روش آبیاری استاتیک، روشی که در آن گیاهان در داخل یا بالای آب ثابت می‌نشینند، یا روش آبیاری متحرک، روشی که در آن جریان مداوم آب به ریشه‌های گیاه می‌رسد و با یک پمپ به گردش در می‌آید، به دست می‌آید.

مقدار Ph آب باید بین 5.5 تا 6.5 باشد.

مزایای هیدروپونیک

وقتی نوبت به رشد هیدروپونیک می رسد، این سیستم ها مزایای مختلفی را نسبت به سایر روش های تولید گیاهی ارائه می دهند. چنین مزایای مرتبط با سیستم های هیدروپونیک شامل نرخ بالاتر تولید، بهبود کیفیت محصول، استفاده کمتر از آب، کاهش سطح مورد نیاز برای تولید و پتانسیل برای تولید در تمام طول سال تقریباً در هر مکانی است. بنابراین، این سیستم ها می توانند کاملاً سودآور باشند و آنها را هم برای علاقه مندان و هم برای پرورش دهندگان تجاری مطلوب می کند!

مواد مغذی

گیاه شما به مقدار زیادی از منیزیم، کلسیم، فسفر و دیگر مواد مغذی نیاز دارد تا سالم و سرحال باقی بماند و به زندگی خود ادامه دهد (دقیقا مثل گیاهانی که در خاک و با استفاده از کود رشد می کنند). وقتی که بدون استفاده از خاک محصول پرورش می دهید، موادی که گیاه قرار بود از خاک دریافت کند، باید از آبی دریافت کند که با آن آبیاری می شود. هم میتوانید محلول موردنیاز را خودتان ترکیب کنید و هم میتوانید از محلول های آماده تهیه کنید و برای گیاه خود از آن استفاده کنید.

نور

اگر گیاهان خود را فضای سرپوشیده پرورش می دهید، به احتمال خیلی زیاد باید تعدادی نور ویژه خریداری کنید و نورپردازی مصنوعی انجام دهید. معمولاً هرنوع گیاهی نیاز های خاص خود را دارد و نسبت به مقدار نور موردنیاز گیاه، باید میزان نور و محل نصب آن تنظیم شود.

1. روش غوطه وری یا ( deep water culture ) DWC در هیدروپونیک

این روش که با نام سیستم کشت زیر آب نیز شناخته می شود.

در این روش ریشه ها در محلول آب و مواد مغذی اصطلاحا غرق می شوند.

و سپس هوا به داخل این مخزن پمپ می شود و ریشه آب، مواد مغذی و هوا جذب می کند.

در داخل ظرف یک سنگ اکسیژن و یک پمپ هوا وجود دارد که آب را با اکسیژن غنی می کند، و مصرف مناسب ارزش های غذایی موجود در آب توسط ریشه های گیاه را ترغیب می کند.

2.روش سیستم قطره ای

در این روش دو محفظه در دو سطح وجود دارد که در محفظه بالا گیاهان و در بخش پایینی مواد مغذی وجود دارد. مواد مغذی از طریق شلنگ وارد بخش بالا می شود تا ریشه گیاهان از آن تغذیه کنند و مواد اضافی از طریق یک لوله به بخش پایینی منتقل می شود.

3.روش نوار غذایی یا NFT

این روش به نوعی یک بستر کشت هیدروپونیک است.

که نسبتا ارزان بوده و معمولا در بین پرورش دهندگان محصولات خانگی بسیار محبوب است.

در این روش، محلول غذایی، در مسیر کم عمق و محدود حرکت می کند و ریشه از آن تغذیه می کند.

دراین روش محلول حرکت دواری دارد و با CIRCULATION در طول مسیر ادامه پیدا می کند.

مقصود از نوار، لایه نازک محلول غذایی است کل ریشه در چیزی غوطه ور نبوده در واقع این روش، شبیه روش غوطه وری است و محلول، به صورت مداوم و مستمر در اختیار گیاه قرار می گیردو به همین دلیل در این شرایط اکسیژن بیشتری به گیاه رسیده و در نتیجه محصول بهتر خواهد بود.

تفاوت، در نوع قرارگیری محلول غذایی است و بس.

در روش NFT، باید مسیر حرکت سیال غذایی، شیب ملایم داشته باشد تا محلول از تانکرهای اصلی با پمپ، به بالاترین قسمت، پمپاژ شود و با شتاب جاذبه زمین، به حرکت خود ادامه خواهند داد.

روش NFT برای تولید میوه توصیه نمی شود به دلیل این که ریشه گیاه، حالت آزاد دارد و برای محصولاتی که اندام هوایی سنگین دارند، کاربرد ندارد.

در این روش گیاهان درون محفظه هایی قرار می گیرند و مواد مغذی به همراه آب درون این محفظه ها پمپ می شود. این کانال ها بصورت شیبدار ساخته می شوند تا مایع و مواد معدنی در محفظه جریان داشته باشند و در مسیر مخزن و محل نگهداری گیاهان در حرکت باشد.

4. روش جزر و مد ( فروکش – جریان)در هیدروپونیک

سیستم جزر و مد که ممکن با نام سیل و تخلیه نیز شناخته شود.

روشی است که ریشه ها برای مدتی به طور کامل در آب و محلول مواد مغذی فرو می روند.

وپس از آن آب تخلیه می شود و بعد از آن ریشه ها به هوا دسترسی دارند.

البته یک تایمر وجود دارد که زمان فرو رفتن ریشه ها در آب و زمان تخلیه دقیق باشد.

معایب هیدروپونیک

با این حال، در حالی که مزایای زیادی برای رشد هیدروپونیک وجود دارد، چندین معایب متمایز نیز وجود دارد. اولاً، این سیستم‌ها برای کار کردن به «دانش» فنی نیاز دارند و راه‌اندازی، نظارت و نگهداری آن‌ها گران است. دوم، این سیستم ها در برابر قطع برق آسیب پذیر هستند و در مواقع اضطراری به سیستم های پشتیبان نیاز دارند. در نهایت، گیاهانی که به روش هیدروپونیک رشد می کنند بیشتر مستعد ابتلا به بیماری های منتقله از طریق آب هستند که به محض ورود به سیستم، به دلیل به هم پیوستگی این سیستم ها می توانند به سرعت از گیاهی به گیاه دیگر منتقل شوند. به این دلایل، احتیاط و برنامه ریزی توصیه می شود.